Tło polityczno-historyczne powstania Biblioteki MWRiOP. Cz 3
Powracamy do tekstu dra Józefa Feldmana:
"Ogromna część społeczeństwa okazała się politycznie do wojny nieprzygotowaną rozdartą pomiędzy sprzeczne orjentacje mocarstwa zaś wojujące nie omieszkały posługiwać się w trakcie wojny sprawą polską jako atutem w grze polityczno–wojskowej. Pierwszy krok w tym kierunku uczyniła Rosja: 14 sierpnia wydał naczelny wódz armji carskiej Mikołaj Mikołajewicz odezwę w której obiecywał stworzenie Polski zjednoczonej i „swobodnej w wierze języku i samorządzie“. Za orjentacją rosyjsko–koalicyjną opowiedziało się w przeważającej większości Królestwo dzielił ją niemal bez wyjątku zabór pruski odczuwający bezpośrednio niebezpieczeństwo niemieckiej akcji eksterminacyjnej. Inną postawę zajęła Galicja ciesząca się dzięki ces. Franciszkowi Józefowi od pół wieku swobodami narodowemi przeorana działalnością antyrosyjskich organizacyj wojskowych. O stanowisku jej zadecydowało w rozstrzygającej chwili wystąpienie Piłsudskiego który 6 sierpnia na czele oddziałów strzeleckich wkroczył do Królestwa. Dla poparcia jego akcji zawiązał się 16 sierpnia w Krakowie złożony z przedstawicieli wszystkich stronnictw polskich w Galicji Naczelny Komitet Narodowy którego zadaniem miało być zorganizowanie dwóch Legjonów do walki z caratem. Tarcia wewnętrzne pomiędzy oddaną Piłsudskiemu lewicą socjalistyczną a jego przeciwnikami sprawiły że legjon wschodnio–galicyjski rozwiązał się część zaś członków N. K. N.(narodowi demokraci i konserwatyści wschodnio–galicyjscy) wystąpiła zeń (8 listop.). Pozostały legjon zachodni którego pierwszą brygadą dowodził Piłsudski odznaczył się rychło w walkach na terenie Królestwa Galicji i Bukowiny oraz przy obronie Karpat zaś N. K. N. wzmocniony przedstawicielami stronnictw niepodległościowych zaboru rosyjskiego rozszerzył swą działalność wojskowo–polityczną na Kongresówkę".
„8 sierpnia 1914 roku, na nadzwyczajnie zwołanym posiedzeniu Dumy Państwowej, poseł kielecki Wiktor Jaroński złożył w imieniu Koła Polskiego deklarację o solidarności narodu polskiego z Rosją w jej walce z Niemcami. Została ona bardzo dobrze przyjęta przez Romana Dmowskiego, który napisał później: „Nigdy w życiu żaden nasz krok polityczny tak mię nie ucieszył".
„16 sierpnia 1914 roku powstał w Krakowie, z inicjatywy polskich stronnictw politycznych, Naczelny Komitet Narodowy (NKN) z Juliuszem Leo (później Władysławem Jaworskim) na czele. NKN miał być - co uznali szybko Austriacy - najwyższą instancją w zakresie wojskowej i politycznej organizacji zbrojnych sił polskich, a kierownictwo Departamentu Wojskowego objęli Władysław Sikorski (Kraków) i Aleksander Skarbek (Lwów). W skład NKN-u weszli przedstawiciele 11 partii politycznych z Galicji i 5 z Królestwa, w tym zarówno zwolennicy, jak i przeciwnicy Piłsudskiego”.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz